नॉर्वे भ्रमंती - १ (ट्रोन्डॅम)

नॉर्वेच्या दरीखोर्‍यातून.... ’मितान’ताईंचे हे लेख जेव्हा वाचले होते तेव्हापासूनच नॉर्वेला जायचे आणि तिथे द-यां-डोंगरातून फिरायचे पक्के ठरवले होते. उन्हाळा सुरु व्हायचीच वाट पहात होतो. आणि तो जसा सुरु झाला तसे “इस्टर” चे निमित्त साधून “नॉर्वे इन अ नटशेल”चे आरक्षण केले.

’ट्रोन्डॅम’ला जाण्यासाठी ऑस्लोवरुन ट्रेन वेळेत सकाळी ८ वाजता निघाली. आम्हाला बरोबर “विंडो सीट विथआऊट विंडो” मिळाली होती. म्हणजे दोन खिडक्यांमधली जागा, जिथे ना धड पुढचे दिसते ना मागचे. पण थोड्याच वेळात सुचना देण्यात आली ’हमर’ ते ’लिलेहमर’ ही रेल्वेलाईन बंद असल्याने सर्व प्रवाश्यांना हा प्रवास बसने करावा लागेल. आणि पुढे ट्रेन बदलावी लागेल. “वा!, आता जागा बदलता येईल!” मी मनातल्या मनात खुष झालो. युरोपातला “रेल्वेप्रवास” म्हणजे काय सांगावे?! आरामदायी आसन, सुसज्ज उपहारगृह, सामान ठेवण्यासाठी वेगळी जागा हे सारे ठीकच, याला सोबत म्हणून की काय.. बाहेर खुलत जाणारा निसर्ग... आणि तो पहाता यावा यासाठी केलेल्या काही खास सीट. तिथे कोणीच बसले नव्हते, मग काय? उठून जागा काबीज केली.

बाहेर निसर्ग कात टाकत होता, वसंत आपली जादू दाखवत होता. गेले सहा महिने बर्फात लपून बसलेली गवताची पाती, सुर्यदर्शनाने फार थोड्या कालावधीत हिरवीगार झाली होती. इतके दिवस निष्पर्ण राहिलेली झाडे कोवळ्या कोवळ्या पानांनी भरुन गेली होती, उतावीळ फुले सुर्याला न्याहाळत होती. आठ महिने बर्फात राहिलेल्या या वनस्पतींना कसेबसे ४ महिने मिळतात फुलायला. पण त्या चार महिन्यांमधे ते सगळी कसर भरुन काढतात. इतके रंग उधळतात की पृथ्वीवरच स्वर्ग अवतरतो. शेतकरी पेरणीच्या तयारीला लागले होते. ठिकठिकाणी बियाणी मांडून ठेवली होती. एक रस्ता सतत रेल्वेशी लपाछपी खेळत होता.



’हमर’ला ट्रेन सोडली. बसमधे बसलो, तिथून ’लिलेहमर’. मग पुन्हा ’विंस्त्रा’ नावाच्या स्टेशनवर ट्रेन बदलायची होती. इथली स्टेशन म्हणजे एक छोटी घरासारखी इमारत. तिच्या समोर फलाट, आणि त्याला लगटूनच मुख्य रस्ता. कधी फलाट संपतो आणि कधी रस्ता सुरु होतो, समजत नाही.



या स्टेशनवरच एका स्वच्छंदी तरुणाचा पुतळा होता. त्याच्या देहबोलीतून आमच्याच मनातली भावना प्रकट होत होती. निसर्गाची विविध रुपे पाहून इतका आनंद होत होता की मोठ्याने ओरडावेसे वाटत होते. (पण तसे केले मात्र नाही, आजूबाजूला ’सभ्य युरोपियन’ होते ना!)



इथून पुढे आम्हाला मस्त खिडकीची जागा मिळाली. आणि कॅमे-याचा क्लिक-क्लिकाट सुरु झाला.





पांढरे हिम, करडे दगड, आणि नुकतेच फुटलेले हिरवे अंकुर. मधून मधून साचलेली तळी, आपण चित्रात काढतो तशी दारे-खिडकी असणारी घरे, दोन्ही बाजूला हिमाच्छादित डोंगर आणि मधून धावणारे वळणावळणाचे रुळ. काय थाट होता तो सारा!



रेल्वे मध्येच ’ट्रोन्डॅम’ला जाणा-या एका काकूंशी आमची ओळख झाली. त्यांनी “ऑस्लो ते ट्रोन्डॅम” हा प्रवास शंभरवेळातरी केला असेल. “मला एकदाही या प्रवासाचा कंटाळा आलेला नाही” इति काकू. आणि खरेच होते ते. बोलता बोलता काकूंनी त्यांचे नाव त्रुदा आहे असे सांगितले. त्या मुळच्या ऑस्लोच्या, पण जेव्हा “ट्रॉन्डॅम”ला पहिल्यावेळी आल्या तेव्हाच या गावाच्या प्रेमात पडल्या. लग्नानंतर तिथेच स्थायिक झाल्या. हे सारे ऐकल्यावर ट्रॉन्डॅम बद्दलची उत्सुकता अजूनच वाढली.
वाहनांच्या अदलाबदलीमुळे ट्रॉन्डॅमला आम्ही दीड तास उशीरा पोचलो. रेल्वेमधून ट्रॉन्डॅम बरेच मोठे शहर वाटले, टेकट्य़ांमध्ये पसरलेले. दूर दूर वर घरे दिसत होती. आणि डाव्याबाजूला शांत समुद्रकिनारा.
त्रुदानी आम्हाला हॉटेलचा रस्ता दाखवला. तिचे घर वाटेतच होते. इथल्या शहराच्या सगळ्यात जुन्या आणि मध्यवर्ती भागाला “बक्कलादेत” (टेकड्यांचा प्रदेश) म्हणतात. या भागात सगळी लाकडी घरे आहेत, दुकानेही तशीच. काही घरे खूप जुनी आहेत. नॉर्वेमधील इतर अनेक शहरांसारखेच हे शहरसुद्धा अनेकदा आगीच्या भक्षस्थानी पडलेले आहे.

“बक्कलादेत” (टेकड्यांचा प्रदेश)


शहराच्या मधोमध निदेल्वा नदी वाहते. तिच्या भोवतीने अजूनही जुनी गोदामे आहेत. आता तिथे रेस्टॉरंट, दुकाने आहेत. निदेल्वा आहेच एवढी शांत आणि सुंदर की तुम्ही तिच्या प्रेमातच पडाल. त्रुदानी आम्हाला या नदीचे गाणेही म्हणून दाखवले. शब्द कळत नसले तरी सुरांमधून भाव ह्रदयाला भिडले.

(निदेल्वा नदी)


’ट्रॉन्डॅम’ला ’ट्रॉन्डॅम विद्यापीठ’ आहे. इथे सुमारे २५ हजार विद्यार्थी शिक्षण घेतात. सव्वा लाख लोकसंख्या असणा-या गावात हा अकडा बराच मोठा आहे. त्यामुळे तरुण मुले-मुली इथे भरपूर दिसातात.

(ट्रॉन्डॅम विद्यापीठ)



त्रुदाला निरोप देऊन आम्ही हॉटेलवर आलो, तिथे शहराचा नकाशा मिळला. आम्ही पटकन सामान टाकले. आणि बाहेर पडलो. ’ट्रॉन्डॅम’ला उत्तर युरोप मधील सर्वात मोठे गोथिक चर्च आहे. निदेल्वाच्या काठावरचे हे चर्च खूप सुंदर आहे. चर्चच्या दर्शनी भागावर बरेच पुतळे कोरलेले आहेत.

(चर्चवरील पुतळे)


चर्चचे वातावरण एकूणच धीर-गंभीर आणि काहीसे गूढ आहे. आम्ही चर्चच्या आत गेलो, तिथे खूप अंधार होता, सामुदायिक प्रार्थना सुरु होती. मधोमध येशूची मूर्ती तिच्या समोर एक मोठा पियानो, तो वाजवायला २ (?) माणसे, तिथला पाद्री एखाद्या भयपटाच्या खलनायकासारखा भासत होता. (ड्रॅक्युला, व्हॅयांपायर की काय म्हणतात ना तसेच!) त्यात बाहेर येऊन मागच्या बाजूला गेलो तर तिथे “गेव्हयार्ड”, आम्ही आपला तिथून काढता पाय घेतला!



ट्रॉंन्डॅमला एक छोटा किल्लाही आहे. आम्ही तिकडे कूच केले. वाटेवर कमानींचा जुना पूल लागला.



किल्ला लहान होता, छोट्या टेकडीवर, तिथून समोर समुद्र दिसत होता, आणि पायथ्याला गाव. किल्ल्याचा तट बराच पडला होता, त्याचे नूतनीकरण चालले होते. तिथे ब-याच नव्याको-या तोफा लावून ठेवल्या होत्या. आणि जुन्या इमारती नीट रंगरंगोटी करुन ठेवल्या होत्या. तळघरात काही गोदामे किंवा तुरुंग असावेत. या किल्ल्याचे दरवाजे फारच तकलादू वाटले. शिवाय ते अगदीच समोर होते. शत्रूला सहज दिसतील असे. अगदी चोर-दरवाजासुद्धा.



या शहरामधे एका उंच टेकडीवर टीव्ही टॉवर आहे. आणि त्याच्या सर्वात वरच्या मजल्यावर “फिरते उपहारगृह”. एका तासात याची एक फेरी पूर्ण होते. आणि पूर्ण शहराचा नजारा पहायला मिळतो.

(टीव्ही टॉवर)


रात्रीचे साडे आठ वाजून गेले होते, आणि रेंगाळलेला सूर्य मावळतीला जात होता. त्याची सोनेरी किरणे परिसरला आणि आम्हाला उजळत होती.



इथून सारा परिसर दिसत होता. बंदर, रेल्वे स्टेशन, विद्यापीठ, निदेल्वा, तिचे जुने नवे पूल... दूरवर “मॉंक आयलॅंड” दिसत होते.



विस्तीर्ण समुद्र दिसत होता. तो साद घालत होता. बोलवत होता. आणि त्याचे आमंत्रण आम्ही स्वीकारले होते. उद्यापासून त्याच्याच अंगाखांद्यावर खेळायचे होते.


(क्रमशः)

नॉर्वे भ्रमंती - २ (हार्तिग्रुतेन)

नॉर्वे भ्रमंती - ३ (हार्तिग्रुतेन)

नॉर्वे भ्रमंती - ४ (बर्गन)

नॉर्वे भ्रमंती - ५ (फ्लाम)